En las dos últimas décadas, se ha producido dentro de la filosofía analítica un aumento repentino de la investigación sobre la naturaleza y el papel que juea la intuición. Los filósofos empezaron a investigar qué es la intuición, cómo debería definirse, qué papel desempeña en la filosofía, cuál es su estatus epistémico, entre otras cosas. También hay un número creciente de filósofos que sostienen que todo el debate se basa en un error: la intuición en filosofía no desempeña papel alguno (...) y los filósofos no la utilizan como (fuente de) prueba para sus afirmaciones filosóficas. Esta estrategia se lleva a cabo a menudo diferenciando entre los dos sentidos en los que se supone que la intuición desempeña un papel evidencial en filosofía. Así, la intuición puede entenderse como un estado de intuir o como un contenido proposicional que se intuye. En el primer sentido, se argumenta, la intuición no puede ser tratada como evidencia, ya que presentaría el riesgo de psicologizar la evidencia en filosofía. Sin embargo, si tomamos la intuición como evidencia en el segundo sentido, no hay nada distintivo en ella: en última instancia, toda evidencia en filosofía es de naturaleza proposicional, independientemente de la intuitividad de una proposición dada. En mi artículo, sostengo que esta estrategia fracasa y propongo, en su lugar, una visión de la intuición que, en primer lugar, explica por qué la distinción mencionada no hace que la intuitividad del contenido sea irrelevante para su estatus epistémico; en segundo lugar, está de acuerdo con los hallazgos actuales en psicología; y, en tercer lugar, es lo suficientemente mínima como para permitir la incorporación de las diferentes perspectivas sobre las intuiciones. En particular, sostengo que un juicio intuitivo, caracterizado por su no inferencialidad y revocabilidad, sirve de prueba para determinadas afirmaciones filosóficas, mientras que su fuente es una intuición entendida como un estado de carácter no proposicional que puede examinarse empíricamente. (shrink)

Předkládaná esej se snaží představit koncept identity v kritické perspektivě a v širším kontextu problému demarkace v sociálních vědách. V souladu se známou statí Beyond "Identity" (Brubaker, Cooper) si pokládám otázku, zda je koncept identity nadále užitečný a vhodný coby analytický nástroj ve společenských vědách. Pozornost věnuji jak samotnému zanesení konceptu na pole sociálních věd, tak i srovnání a zhodnocení esencialistického, konstruktivistického a dekonstruktivistického pojetí, přičemž tyto tři způsoby uchopení daného pojmu vnímám zároveň jako reprezentace různých postojů k sociální realitě, (...) k možnosti skutečného poznání (episteme/doxa) a ke vztahu vědeckého a nevědeckého pole. Kriticky reflektuji všechna tři pojetí a argumentuji ve prospěch nahrazení konceptu identity, avšak také ve prospěch posílení (auto)kritického vnímání ve spojitosti k užívaným vědeckým konceptům a nástrojům, jakožto i k vědcům samotným. (shrink)

Profesor Ryszard Panasiuk przez ostatnich kilka dekad należał do grona wiodących polskich filozofów. Jego książki na temat Hegla, ruchu młodoheglowskiego czy Marksa należą do kanonu historiografii idei. Publikowany tutaj obszerny wywiad z Profesorem może stanowić wartościowe i oryginalne źródło do historii inteligencji i humanistyki w tzw. Polsce Ludowej. Profesor Panasiuk opowiada w nim o swojej karierze naukowej, jednocześnie kreśląc obraz przemian akademickiego środowiska filozoficznego w powojennej Polsce. Wiele uwagi poświęca również swojej relacji z Bronisławem Baczką i innymi wybitnym reprezentantami Warszawskiej (...) Szkoły Historii Idei. Ponadto Profesor analizuje proces narastania prądów dysydenckich wśród zwolenników marksizmu po Październiku ’56 i wyjaśnia ostateczny rozkład post-stalinowskiej ortodoksji w polskim życiu intelektualnym tego okresu. Jak również dowodzi, że choć Marks stanowi ważny i wciąż warty badania rozdział w historii filozofii europejskiej, to marksizm, z uwagi na zawarty w nim koncept „radykalnej wspólnoty”, jest ideologią z gruntu utopijną. (shrink)

In the nineteenth century, the French utopian socialists, Saint-Simonians and Fourierists, developed different concepts of the colonisation of Africa. These concepts collided in Algeria. The Saint-Simonians were impressed by the Arab system of the tribal ownership of land. They wanted to preserve it and ultimately bring the two peoples, the Arabs and the French, together in the spirit of a commune. On the other hand, the Fourierists wanted to expropriate Arabs from their land and hand it over to the French (...) colonists so that they could build new economic communities of a phalanstery type. This article presents the theoretical disputes between the two schools and also describes the actual practical consequences of these disputes for the French colonial politics. (shrink)

BackgroundThe ARRIVE (Animal Research: Reporting of In Vivo Experiments) guidelines are widely endorsed but compliance is limited. We sought to determine whether journal-requested completion of an ARRIVE checklist improves full compliance with the guidelines.MethodsIn a randomised controlled trial, manuscripts reporting in vivo animal research submitted to PLOS ONE (March–June 2015) were randomly allocated to either requested completion of an ARRIVE checklist or current standard practice. Authors, academic editors, and peer reviewers were blinded to group allocation. Trained reviewers performed outcome adjudication (...) in duplicate by assessing manuscripts against an operationalised version of the ARRIVE guidelines that consists 108 items. Our primary outcome was the between-group differences in the proportion of manuscripts meeting all ARRIVE guideline checklist subitems.ResultsWe randomised 1689 manuscripts (control: n = 844, intervention: n = 845), of which 1269 were sent for peer review and 762 (control: n = 340; intervention: n = 332) accepted for publication. No manuscript in either group achieved full compliance with the ARRIVE checklist. Details of animal husbandry (ARRIVE subitem 9b) was the only subitem to show improvements in reporting, with the proportion of compliant manuscripts rising from 52.1 to 74.1% (X2 = 34.0, df = 1, p = 2.1 × 10−7) in the control and intervention groups, respectively.ConclusionsThese results suggest that altering the editorial process to include requests for a completed ARRIVE checklist is not enough to improve compliance with the ARRIVE guidelines. Other approaches, such as more stringent editorial policies or a targeted approach on key quality items, may promote improvements in reporting. (shrink)

Amerykański filozof Richard Rorty wytrwale pracował na etykietkę intelektualnego enfant terrible. Jednym z przejawów jego oryginalności w akademickim milieu była zdecydowana obrona amerykańskiego patriotyzmu przedstawiona w Spełnianiu obietnicy naszego kraju i innych pismach. W niniejszym artykule staram się uwypuklić pewne cechy Rortiańskiego patriotyzmu oraz powiązać je z jego krytyką lewicy kulturowej. Jego zdaniem utraciła ona polityczne wpływy i uczyniła swoim fetyszem radykalne teoretyzowanie właśnie na skutek swojego antyamerykanizmu. Na koniec stawiam pytanie o to, czy wzrost znaczenia lewicy kulturowej w USA (...) w ostatnich latach nie poddaje w wątpliwość diagnozy Rorty’ego. (shrink)

ABSTRACTThis paper examines the theory of artefacts presented by the 15th-century thinker Paul of Venice, paying special attention to the views of authors often referred to as ‘nominalists’ (e.g. O...

Tekst stanowi tłumaczenie traktatu Tomasza z Akwinu pt. De principiis naturae (O zasadach natury), stanowiącego opis podstawowych zagadnień filozofii przyrody i metafizyki w ujęciu Akwinaty. Są to przede wszystkim zagadnienia związane z powstawaniem, które stanowi dla Tomasza podstawowy przedmiot badań filozofa natury. Zajmuje się on odróżnieniem substancji od przypadłości, złożeniem materii i formy, czterema rodzajami przyczyn i ich wzajemnymi relacjami, a także rodzajami konieczności i identyczności.

Artykuł stanowi próbę zarysowania kilku istotnych wątków dwóch istotnych średniowiecznych koncepcji celowości. Twórcami owych koncepcji są Jan Duns Szkot i Walter Chatton. Autor skupia się na trzech zagadnieniach: (1) argumentach na rzecz przyjęcia teleologii naturalnej, (2) statusie ontologicznym celu, (3) statusie Boga jako przyczyny celowej. Dokonywane analizy mają pokazać, iż wiele poglądów wygłaszanych przez Dunsa Szkota i Chattona stanowiło podważenie wcześniejszej scholastycznej wizji całościowej teleologii, która swą najbardziej dojrzała postać otrzymała w myśli Tomasza z Akwinu, przygotowując nadejście nowożytnej krytyki celowości.

Recenzja książki:_ Ćwiczenia duszy, rozciąganie mózgu. Rozmawiają Jerzy Vetulani i ks. Grzegorz Strzelczyk_, Wydawnictwo ZNAK, Kraków 2016, ss. 223.

A review of: J. Woleński, _Wykłady o naturalizmie_, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2016, ss. 226.

A review of: J. Woleński, Wykłady o naturalizmie, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2016, ss. 226.

There is one fundamental and many non-fundamental kinds of existence. Things (material bodies) exist fundamentally. Many other objects exist non-fundamentally: properties, events, relations, states; abstracts (universals), laws of Nature; possible states, virtual particles; minds, mental processes; ideal objects created by minds (Popperian "World 3"). All of them are always based on material bodies, but they exist really.

O artigo objetiva refletir acerca dos embates vivenciados pelos acadêmicos do curso de Pedagogia, durante o momento de Estágio Supervisionado na Educação Infantil, buscando identificar a contribuição desta disciplina no curso de Pedagogia para a formação dos futuros profissionais. Para isso, partimos da importância do estágio supervisionado na formação inicial de professores e sustentamos a reflexão a partir da análise documental do plano de ensino da disciplina e de dezenove relatórios de estágio, no contexto de uma instituição pública de Ensino (...) Superior. As análises estão respaldadas em autores como Kishimoto, Pimenta, dentre outros que contribuem para pensarmos a relevância do estágio, como elemento formador. Dadas as necessidades e o franco desenvolvimento vivido pelas crianças na faixa etária da Educação Infantil, torna-se necessária uma formação inicial consistente em que os futuros docentes sejam capacitados a trabalhar fomentando nas crianças habilidades sociais, intelectuais, físicas e afetivas. Os dados evidenciaram um distanciamento entre o contexto estudado na universidade e o cotidiano nas instituições de Educação Infantil, condição que torna menos qualificada a experiência do estágio supervisionado, mas não reduz sua importância como momento de reflexão e aproximação com o campo de trabalho. Embora exista uma relação entre o plano de ensino da disciplina e os relatórios analisados, ainda persiste uma grande distância entre a formação oferecida no âmbito acadêmico e a prática das instituições. Isso, ao contrário de oferecer um descrédito à formação, demonstra uma necessidade de melhor preparo e espaço para as discussões acerca da Educação Infantil, nos cursos de formação de docentes. (shrink)

The main purpose of this article is to show the general development of Władysław Sebyła’s works in his next tomes Pieśni szczurołapa (Song of the ratcatcher), Koncert egotyczny (Egotic concert), Obrazy myśli (Views of thoughts). Poetry for Sebyła is the way of finding a man, showing the truth about himself by means of a literal word. Like also expressing a beauty of a nature, world by leading a dialog with himself. Besides he is looking for new people with whom he (...) could talk about the significance of life. He supports on the authority of Cyprian Kamil Norwid and Jan Lechoń. His poetry is not to give any answer to the problems but to ask neverending questions. (shrink)

Celem artykułu jest przedstawienie najważniejszych publikacji C. Głombika, w których analizował on twórczość filozoficzną i historycznofilozoficzną swojego nauczyciela z czasów studiów, W. Tatarkiewicza. To właśnie m.in. dzięki Tatarkiewiczowi Głombik podjął badania nad dziejami filozofii polskiej. Na przykładzie poświęconych Tatarkiewiczowi prac Głombika ukazane zostały najważniejsze obszary jego zainteresowań historycznofilozoficznych i metody badawcze. Artykuł wzbogacony został o osobiste wspomnienia i korespondencję.

In recent years a lot of metaphilosophical attention has been paid to the role of thought experiments in philosophical inquiry. According to the popular picture, thought experiments are among the most prominent methods for conceptual analysis. However, it is also often claimed that thought experiments in ethics differ from those that are used in other fields of philosophy as being of a different nature—they are not about the concepts, but rather about the things in the world (what those things exactly (...) are depends on the particular metaethical theory one subscribes to). In the paper I argue that this claim is wrong. Conceptual analysis is of a huge value to ethics for it substantially helps to clarify the concepts one uses while making a moral judgment. It is very often the case that the apparent moral disagreement between two subjects turns out to be superficial since it is rooted in the misunderstanding on the conceptual level, for example when one uses some concept equivocally. Moreover, through thought experiments conceptual analysis can help to bring out the tacit assumptions that relate to the concepts involved. (shrink)

The first part of the article contains a logical reconstruction and a methodological analysis of some aspects of the famous Władysław Witiwcki’s work “Faith of Enlightened”. In particular, the classifications of believers and the principles of these classifications are analyzed; methodological errors committed by Witwicki are indicated. In the second part of the text, Witwicki's distinctions are illustrated by attitudes towards God and faith represented by four representatives of the Lvov-Warsaw School: Kazimierz Twardowski, Jan Łukasiewicz, Tadeusz Kotarbiński, and Józef Maria (...) Bocheński. (shrink)

A fully quantum-mechanical description of the spontaneous emission from an excited two-level atom placed in front of a two-slit interferometer is given. Global modes of the electromagnetic field in a two slit system are derived within the Kirchhoff-Huygens diffraction approximation, serving as a base for the field quantization. The standard Fermi's golden rule, supplemented by a factor coming from the nontrivial mode structure caused by the presence of the two-slit interferometer, is used to show that interference results from the position-dependent (...) coupling between the atom and different field modes of the system. (shrink)

We examine how social diversity and inclusiveness on corporate boards affect corporate performance and monitoring in Sri Lanka, a country subject to decades of polarization, civil war, and even genocide. Barely more than a decade after the civil war, we find that board social diversity on the basis of ethnicity, religion, language, gender, and nationality of the board members is positively related to corporate performance, both in terms of stock market performance and accounting returns, and to corporate financial stability. The (...) main positive effects of social diversity derive from ethno-linguistic inclusiveness. The results are confirmed by an instrumental variable approach that addresses endogeneity issues. We find no evidence that inter-personal and moral conflicts or communication problems among board members negatively affect firm performance. (shrink)